Marcel Kuyper: 07/01/2007

Ik ben fan van België. Niet omdat België nou zo'n perfect land is. Zeker niet. Het is juist het kunstmatige, het imperfecte en het bonkige karakter van het land dat ik zo aardig vind. Alleen al het passeren van de grens is voor een mij feestje. Van het aangeharkte Nederland kom je opeens in een anarchie en chaos terecht die irriteert en fascineert. En zo is het met veel zaken in België. Als land is het een allegaartje. Ondefinieerbaar. Vlaanderen en Wallonië hebben een eigen profiel, maar wat maakt België eigenlijk tot België? Het koningshuis? De autosnelwegen die de gehele nacht verlicht zijn? De Rode Duivels? Het valt niet mee om symbolen te vinden die op het hele land van toepassing zijn. Eén symbool heeft nooit echt de harten van de Belgen gestolen, maar is wel weer volop in het nieuws: de Brabançonne.

Eerst even een definitie:

volks·lied (het ~)
1 lied dat symbolisch een volk vertegenwoordigt
2 oud, overgeleverd populair lied <=> kunstlied

De Brabançonne haalt vaker het nieuws dan dat het in Vlaanderen gezongen wordt. (Vlamingen schijnen liever de Vlaamse Leeuw te zingen.) De "probable futur premier ministre", de Vlaming Yves Leterme, is er behoorlijk ingetuind, toen de Waalse omroep RTBF hem vroeg om het Belgisch volkslied te zingen:

Tja, zou hij het erom doen? Beetje die Franstaligen pesten? Lijkt me toch niet zo handig als je premier wilt worden. Maar goed, toch maakt dit misschien wel iets duidelijk: de Belgen, zeker de Vlamingen, hebben weinig met de nationale symbolen van België. De eerste definitie van volkslied is dan ook niet echt van toepassing op de Brabançonne.
De tekst is trouwens ook niet echt om te pruimen: "O dierbaar België / O heilig land der Vaad'ren / Onze ziel en ons hart zijn u gewijd. / Aanvaard ons kracht en het bloed van onze ad'ren, / Wees ons doel in arbeid en in strijd. / Bloei, o land, in eendracht niet te breken; / Wees immer u zelf en ongeknecht, / Het woord getrouw, dat g' onbevreesd moogt spreken: / Voor Vorst, voor Vrijheid en voor Recht. / Het woord getrouw, dat g' onbevreesd moogt spreken: / Voor Vorst, voor Vrijheid en voor Recht. / Voor Vorst, voor Vrijheid en voor Recht. / Voor Vorst, voor Vrijheid en voor Recht." Deze woorden illustreren wat mij betreft de stelling dat een volkslied maar beter een volstrekt archaïsche en schimmige tekst kan hebben zoals het Wilhelmus. Dit Belgische volkslied doet dan ook behoorlijk gekunsteld aan. Sterker nog: dubbel gekunsteld. De tekst is een Nederlandstalige variant op de Franstalige, die natuurlijk de oudste is.

Zo grappig heb ik nog nooit Duits horen zingen! Wat zou toch de moedertaal van deze mevrouw zijn?
Je zou bij het zien van dit gezelschap meteen republikein worden, al ben ik wel benieuwd hoe koning Albert dit allemaal ondergaat. In tegenstelling tot zijn vrouw glimlacht hij zelfs een beetje. Ach, als ik de Belgen was, zou ik het koningshuis handhaven. Ze leveren genoeg hilariteit op ("Filiep, aanvaard deze rieng als tekÈn van mijn liefdÈ").